Saborsko

Selo Saborsko se nalazi u blizini Plitvica. Početkom 1991. godine imalo je 300 domaćinstava u kojima je živelo između 600 i 850 ljudi.

Počevši od 2.4.1991. godine pripadnici SJB Ogulin su postavili straže u Saborskom. Oko 30 policajaca, naoružanih automatskim puškama i pištoljima obavljalo je redovne policijske poslove i dežuralo na kontrolnim punktovima u slučaju da dođe do napada na Saborsko. Od aprila do avgusta 1991. godine, oklopnim vozilima JNA je bilo dozvoljeno da prolaze kroz barikade i da patroliraju po putu između Plitvica i Ličke Jasenice koji prolazi kroz Saborsko. Tokom leta meštani Saborskog organizovali su i noćne straže.

Od juna do avgusta 1991. godine na Saborsko je otvarana vatra iz artiljerijskog oružja. Uglavnom su gađane jedna od crkava i škola, a vatra je otvarana iz Ličke Jasenice i sa brda Pištenik. Dana 5.8.1991. godine počelo je granatiranje iz minobacača koje se nastavilo nekoliko narednih dana.

Zbog čestih napada na selo i granatiranja, 25.9.1991. godine, iz Zagreba je poslata jedinica od između 100 i 200 ljudi iz rezervnog sastava MUP-a Hrvatske radi podrške odbrani Saborskog. Ova jedinica je bila stacionirana u Saborskom i okolini sve do njegovog pada 12.11.1991. godine.

Saborsko su tokom prepodneva 12.11.1991. godine napali Taktička grupa 2, pod komandom pukovnika Čedomira Bulata, i 5. partizanska brigada, obe u sastavu 13. korpusa JNA. U napadu su učestvovale i jedna jedinica SDB iz Plaškog, brigada TO iz Plaškog i jedinice Milicije Krajine.

Posle napada, mnoge kuće u Saborskom su zapaljene i izgorele. Ubijeno je sedam muškaraca: Milan Bićanić, Nikola Bićanić, Petar Bićanić, Jure Štrk, Ivan Vuković, Jure Vuković i njegov polubrat koji se takođe zvao Jure Vuković.

Dok su meštani pod pretnjom i prisilnom bežali iz sela vojnici su pucali na njih. Tako je ubijena i Jeka Vuković. Ostali meštani su pobegli prema Boriku i posle tri dana, 15.11.1991. godine, stigli su u kasarnu HVO u Lipicama, istočno od Saborskog. Drugi, veći deo meštana je posle napada pobegao u Karlovac, Zagreb i Ogulin.

Plan napada na Saborsko

Televizijski prilog o napadu na Saborsko iz novembra 1991. godine

Posle napada na Saborsko, predsednik opštine Plaški Nikola Medaković je izdao naređenje da se mrtva tela pokopaju. Pokopano je preko 20 ljudskih tela, među kojima je bilo žena i starijih muškaraca civila.

Počev od oktobra 1995, u Saborskom je ekshumirano nekoliko grobnica. Najveća se nalazila u Popovom Šancu, blizu crkve Svetog Ivana, gde su pronađena tela 14 žrtava: Ane Bičanić, Milana Bičanića, Nikole Bičanića, Petra Bičanića, Kate Dumenčić, Nikole Dumenčića, Mate Matovine (rođenog 1895), Milana Matovine, Mate Špehara, Ivana Vuković, Jeke Vuković, Jure Vukovića (rođenog 1929), Jure Vukovića (rođenog 1930) i Petra Vukovića. U grobnici u Boriku pronađeni su posmrtni ostaci tri žrtve: Darka Dumenčića, Ivice Dumenčića i Josipa Štrka. U pojedinačnim grobnicama u Saborskom pronađeni su posmrtni ostaci Leopolda Conjara, Ante Dumenčića, Ivana Matovine, Kate Matovine (rođene 1920), Kate Matovine (rođene 1918), Lucije Matovine, Marije Matovine, Marte Matovine, Slavice Matovine i Slavka Sertića.

Iako telo Jure/Juraja Štrka nije pronađeno, na osnovu neposrednih dokaza je utvrđeno da je on jedna od žrtava ubijenih 12.11.1991. godine.

Povezano