Škabrnja i Nadin

Škabrnja se nalazi na jugozapadu Hrvatske i 1991. godine je bila u sastavu opštine Zadar, koja se na jugoistoku graničila s opštinom Benkovac. Imala je oko 2.000 stanovnika, skoro isključivo hrvatske nacionalnosti.

U septembru 1991. godine, JNA je bombardovao Škabrnju i Nadin iz vazduha, pri čemu su korišćene i kasetne bombe. Dana 2.10.1991. godine, poginulo je troje meštana i donesena je odluka da se evakuiše civilno stanovništvo, posle čega je u Škabrnji ostalo samo oko 240 pripadnika rezervnih policijskih snaga i dobrovoljci koji su branili selo.

Dana 9.10.1991. godine, između komande 9. korpusa JNA stacionirane u Kninu i predstavnika opštine Zadar, sklopljen sporazum o prekidu borbenih dejstava, deblokadi Zadra i povlačenju JNA iz zadarskog garnizona i sa aerodroma Zemunik u Benkovcu. Meštani koji su bili evakuisani vratili su se u Škabrnju 6.11.1991. godine.

Iako je sporazum i dalje bio na snazi između 06:00 i 07:00 časova 18.11.1991. godine, jedna mehanizovana pešadijska jedinica JNA sa 80 do 200 pripadnika, osam do devet oklopnih transportera i tri tenka, krenula je prema Škabrnji iz srpskog sela Smilčić. U toj operaciji učestvovala je i TO, uključujući i pripadnike TO Benkovac, koja je bila potčinjena JNA. Tom formacijom JNA komandovao je potpukovnik Momčilo Bogunović iz 180. motorizovane brigade JNA. U 07:30 časova, takođe iz pravca Biljana ili Lišana, počelo je intenzivno granatiranje Škabrnje.

Na Crkvu uznesenja blažene djevice Marije u centru Škabrnje otvorena je vatra iz jednog tenka JNA. Vojnici su tenkovima pokušali da uđu u crkvu ali ih je zaustavio kapetan Zoran Janković iz Odžaka. Nekoliko vojnika je bez njegovog odobrenja ušlo u crkvu i otvorilo vatru. Jedan tenk je dejstvovao prema školi u Škabrnji.

Detalj iz crkve u Škabrnji, nakon ulaska srpskih snaga, autor fotografije Siniša Hančić

Odbranom Škrabrnje je rukovodio Marko Miljanić, kome su tokom napada ubijeni brat Slavko i otac Joso Miljanić.

Tokom borbi, civili su pobegli prema jugu. Civile su iz Škabrnje takođe odvodile snage JNA i TO i prevozile ih na teritoriju pod kontrolom hrvatskih snaga. Pripadnika seoske straže Luku Brkića su autobusom odvezli u Benkovac, gde je sa ostalim zatočenicima prenoćio, a potom su ih prebacili u Knin. Do 14:00 časova, srpske snage su pod kontrolom držale približno pola Škabrnje. U Škabrnji je tokom napada 18.11.1991. godine poginulo najmanje 38 osoba. Tela 35 poginulih meštana su šest dana kasnije prebačena u bolnicu u Zadru, radi obdukcije i identifikacije. Godine 1996, iz masovne grobnice kod škole u Škabrnji ekshumirani su posmrtni ostaci 26 osoba.

Vojnici JNA i pripadnici TO-a su primorali civile koji su se krili u podrumima kuća da izađu, a zatim pucali na njih iz vatrenog oružja. Maloletni Ivica Bilaver i Neven Šegarić naterani da napuste podrum kuće Petra Šegarića. Ivan je ranjen u nogu rikošetom. Prisustvovali su ubistvima Lucije i Krste Šegarić, Stane Vicković i Josipa Miljanića.  Ispred kuće u kojoj su se krili ubijeni su Petar Pavičić, Kata Rogić, Ivica, Rade i Vice Šegarić, dok su Buda i Šime Šegarić ubijeni u Kninu, gde su odvedeni oklopnim vozilom JNA.

Ubistva civila u Škabrnji dešavala su se i posle 19.11.1991. godine. Dana 11.3.1992. godine, ubijeni su roditelji Boška Brkića, Mate i Josipa Brkić ubijeni su u svojoj kući, a sa njima i Marija Bilaver i Kata Perica, koje su kod njih dolazile na prenoćište.

Hrvatske snage su se u 05:00 časova ujutro 19.11.1991. godine povukle iz Škabrnje.

 

Tokom 1990. godine Nadin se nalazio u sastavu opštine Benkovac, približno tri kilometra jugoistočno od Škabrnje. Imao je između 300 i 660 stanovnika, većinom Hrvata.

Tokom septembra 1991. godine Nadin je bombardovan iz vazduha kao i Škabrnja.

Dana 18.11.1991. godine, oko 07:00 časova, započelo je granatiranje Nadina je iz pravca srpskih sela Biljane ili Lišane. Većina žena i dece su otišli iz Nadina u Polaču, Zaton i Zadar, a u selu su ostali samo muškarci i nekoliko žena.

Dan kasnije, 19.11.1991. godine oko 07:00 časova, konvoj JNA je napustio Škabrnju i uputio se putem prema Nadinu, koji je ponovo granatiran. Konvoj je prošao kroz Nadin oko 14:00 časova i potom se povukao u kasarnu u Benkovcu.

Tokom napada na Nadin 19.11.1991. godine, vojnici u uniformama JNA došli su u kuću Pere Sopića, gde su zatekli Novicu Atelja, Stoju Brkić, Danku Brzoju, Iku i Mašu Čirjak, Jakova i Mariju Šestan. Vojnici su Novicu Atelja ubili ispred kuće, a potom se vratili u kuću i pobili ostale civile. U Nadinu je tog dana ubijeno sedam meštana.

U Škabrnji i Nadinu je tokom napada na sela kao i u mesecima neposredno posle napada ubijene najmanje 73 osobe.

  • Linkovi i dokumenti
    Transkript svedočenja Luke Brkića
    Transkript svedočenja Marka Miljanića, 29.3.2006.
    Transkript svedočenja Marka Miljanića, 30.3.2006.
    Fotodokumentacija uviđaja mesta zločina, Skupština općine Benkovac, Sekratarijat za unutarnje poslove, 21.11.1991.
    Popis ubijenih civila i vojnika, opština Škabrnja
    Dokumentarni materijal, predaja tela iz Škabrnje
    Dokumentarni film HRT-a, „Škabrnja - 10 godina poslije“
Povezano

Ovčara

Pred MKTJ su za zločine počenjene na Ovčari osuđeni Mile Mrkšić, pukovnik JNA i komandant 1. gardijske motorizovane brigade i Operativne grupe Jug, na 20

»

Marko Miljanić

Joso i Slavko Miljanić Hrvati iz Škabrnje. Ubijeni su tokom napada na Škabrnju 18.11.1991. godine. Joso Miljanić je ubijen iz vatrenog oružja dok je njegov

»

Poljanak

Poljanak je prvi put napadnut i granatiran 28.8.1991. godine,  Granatiranje se nastavilo i narednih dana. U tom periodu, nekoliko porodica je napustilo selo, ali su

»
Facebook-f Twitter Youtube Instagram

© Glas Žrtava